Voorzitter,

Kent u dat voorrecht om met een peuter voorop je fiets te fietsen? Het leert je met nieuwe ogen kijken. Je wordt enthousiast over vrachtauto’s, over bussen, over eendjes, honden en vogels. Met nieuwe verwondering kijk je met die peuter mee naar al die dingen die voor jou zo gewoon zijn geworden.
Dat beeld kwam in me op toen ik de afgelopen weken zag hoe onze nieuwe burgemeester in onze stad aan de slag ging. Ze keek onbevangen en enthousiast naar alle dingen in onze stad die voor ons zo gewoon zijn geworden, die ons niet altijd meer opvallen. De mooie bedrijven, bloeiende wijken, de vele maatschappelijke initiatieven, de culturele sector, en ga zo maar door.

Die nieuwe verwondering is waardevol. Het brengt iets teweeg in de stad dat we in deze raadszaal weleens kwijt dreigen te raken. Het brengt enthousiasme en nieuw elan in de stad, dat we met nieuwe beleidsnota’s en uren vergaderen niet tot stand kunnen brengen.
Maar tegelijkertijd voelen we – net als die ouder van die peuter - dat we er niet zijn met verwondering alleen. We dragen verantwoordelijkheid. Een ouder ook. Die moet het kind een goed thuis geven, zal willen investeren in diens toekomst en het de ruimte willen geven om zich te ontplooien. En dat met – altijd begrensde - financiële mogelijkheden. De stad is geen peuter, maar ook als lokale overheid hebben we de verantwoordelijkheid om te zorgen voor een goed thuis – een goede stad. We voelen de verantwoordelijkheid om te investeren in een goede toekomst. En om te zorgen voor ruimte waarbinnen onze inwoners en ondernemers zich kunnen ontplooien. En dat alles binnen onze financiële mogelijkheden.
Hoe doen we dat? Allereerst hoe zorgen we voor:

EEN GOEDE STAD
Delft is een mooie stad, met een prachtige binnenstad, met wijken waar het goed wonen is, met verenigingen, bedrijven, met een prachtig station en een rijk cultureel leven. Maar deze mooie stad is wat de ChristenUnie betreft pas een goede stad, als iedereen meetelt. Ieder mens – iedere inwoner van onze stad heeft immers talenten, brengt iets unieks in en is waardevol.

Bij de ChristenUnie voelen we ons geroepen om ervoor te zorgen dat iederéén meetelt. We moeten oog hebben voor hen die geen stem hebben, of die geen vuist kunnen maken. Bijvoorbeeld ouderen die soms tegen wil en dank zo lang mogelijk thuis blijven wonen, maar maandelijks honderden euro’s eigen bijdrage moeten betalen voor die traplift. Dat zijn mensen – jongeren soms - met schulden, die daardoor de hoop op een zorgenvrije toekomst verliezen. Dat zijn mensen die door dementie de grip op het leven verliezen en hun mantelzorgers. Dat zijn inwoners van Buitenhof die zich machteloos voelen onder de aanhoudende overlast in de wijk. Dat zijn inwoners van onze wijken die al vele jaren geen werk kunnen vinden. Dat zijn ook inwoners van onze binnenstad die het onderspit dreigen te delven bij geluidsoverlast of bouwactiviteiten. In de wetenschap dat het ons allemaal kan treffen.
Dat iedereen meetelt, wil niet zeggen dat iedereen altijd gelijk kan krijgen of altijd van de overheid afhankelijk moet zijn. Maar het is onze taak als lokale overheid – juist als overheid dichtbij die mensen - om te zorgen dat ieders stem gehoord wordt en elk belang begrepen. Alleen dan kunnen we recht doen – kunnen we belangen af te wegen en beslissingen te nemen.

Meetellen wil ook zeggen dat we echt oog hebben voor wat er met onze inwoners gebeurt. Worden ze ook echt goed geholpen door de overheid? Hoe pakken besluiten voor hen uit? We kunnen prachtige transitiearrangementen afspreken, maar ervaren alle inwoners echt dat ze niet tussen wal en schip vallen? We kunnen een organisatie Delft voor Elkaar noemen, maar ervaren mensen in onze stad ook dat er in Delft voor elkaar gezorgd wordt? De buurtscore in de Buitenhof kan stijgen, maar als bewoners aanhoudend overlast ervaren, wat is die score dan waard? Daarom blijft de oproep van de CU: laten we ons niet blindstaren op het meten en verantwoorden. Maar laten we echt oog hebben voor hoe het gaat met onze inwoners. Herkent het college zich hierin?

Ten tweede: Hoe doen we dat - Investeren in
EEN GOEDE TOEKOMST VOOR ONZE STAD / ONZE KINDEREN?
Het is een belangrijke verantwoordelijkheid die wij hebben in deze raadszaal: Investeren in de toekomst van kinderen. Welke stad laten we onze kinderen na? Maar ook: hoe rusten we hen toe om in de toekomst onze samenleving vorm te geven?
Onze mooie stad vergt onderhoud. De afgelopen jaren is daar fors op bezuinigd, en dat is zichtbaar in de stad. Nu er weer structureel ruimte is, vindt de CU dat we daar echt weer meer in moeten investeren.

De ruimte in onze stad is beperkt – we moeten dus zorgen we voor goede bouwontwikkelingen die op de langere termijn goed zijn voor de stad.
Ook zullen we ons – voor de volgende generaties - moeten inzetten voor omschakeling naar duurzame energie en het verminderen van energieverbruik en het verkleinen van onze afhankelijkheid van gas en olie. Gemeenten kunnen daar een belangrijke bijdrage aan leveren. We kijken daarom uit naar de uitvoeringsagenda ‘Delft Energieneutraal 2050’ die we begin volgend jaar gaan bespreken. Ook zijn aanpassingen nodig vanwege de klimaatveranderingen. In een compacte stad als Delft moeten we inspelen op heftige regenbuien. Meer groene tuinen en daken dus – en de verstening van tuinen een halt toeroepen. Zouden we dat kunnen faciliteren als gemeente?

Investeren in de toekomst van kinderen betekent ook goed onderwijs, het tegengaan van schooluitval én ontplooiingskansen buiten school. Te vaak nog kunnen kinderen vanwege armoede niet sporten of een muziekinstrument leren bespelen. Het is goed als we zoveel mogelijk belemmeringen daarvoor wegnemen.

Investeren in de toekomst betekent voor de ChristenUnie ook dat we zorgen dat er later ook werk is voor onze kinderen ook als ze niet aan de TU gaan studeren. En dat er woonruimte voor hen is, ook als ze geen geld hebben voor een middel-dure of dure koopwoning.

RUIMTE VOOR ONTPLOOIING
Kinderen hebben ruimte nodig om op te groeien, zich te ontwikkelen en te ontplooien. Maar ook onze inwoners, ondernemers en bedrijven hebben ruimte nodig voor om te kunnen bloeien.
De ChristenUnie pleit altijd voor een kleine overheid en veel ruimte voor de samenleving. Onze burgemeester laat het ons weer zien hoeveel kracht er zit bij mensen, bij verenigingen, bij bedrijven. Al dat initiatief moet ruimte krijgen voor ontplooiing. De overheid is dienstbaar aan die samenleving. Verantwoordelijkheid moeten we zo laag mogelijk in de stad neerleggen. Dat betekent ook dat we vrijwilligersorganisaties of kleine aanbieders ook aan tafel uitnodigen als we beleid bepalen. En dat we ruimte geven aan organisaties om taken over te nemen (right tot challenge).

Ontplooiing heeft ruimte nodig, maar ook grenzen. Goede regels. Dat is in huishouden zo, op het voetbalveld én in de samenleving. Die regels moeten ook gehandhaafd worden. Te vaak horen we dat er onvoldoende capaciteit is om te handhaven. En dus zijn er geen BOA’s op straat na 23:00u – terwijl de echte overlast dan vaak nog moet beginnen. En dus handhaven we nauwelijks op de verkoop van alcohol aan minderjarigen, of op het laden en lossen van winkels. Dat moet, wat de CU betreft beter. Want alleen als we de regels die we hebben handhaven, creëren we echte vrijheid die de ander niet schaadt.

FINANCIËLE MIDDELEN
Voorzitter, om al die doelen te bereiken: een goede stad, een goede toekomst en de ruimte om verantwoordelijkheid te dragen, moet het beschikbare geld zorgvuldig en eerlijk verdeeld worden. Daar doet het college in de – voorliggende – PGB een aanzet toe. Maar net zomin als een ouder ten behoeve van zijn gezin te veel bezig moet zijn met het vergroten van zijn inkomen, moeten onze keuzes te veel bepaald worden door de wens om meer te verdienen in deze stad. Wat de CU betreft is deze begroting op sommige onderdelen te veel in die richting doorgeschoten. De meedenkbegroting die CU, CDA en SD samen indienen, doet meer recht aan die brede verantwoordelijkheid die we als lokale overheid hebben om te zorgen voor een goede stad, te investeren in de toekomst van onze kinderen en de ruimte voor de samenleving.

Gelukkig zien we dat er weer een evenwicht gevonden wordt tussen uitgaven en inkomsten. Er is ruimte voor nieuwe investeringen en de stadsschuld is beheersbaar. We moeten echter niet vergeten met welk geld we bezig zijn of gaan. Het is dankzij onze inwoners, dankzij hun belasting, hun woonlasten dat we hier bezig kunnen zijn. De afgelopen jaren is de OZB met meer dan 10% verhoogd om de financiële problemen van de gemeente te financieren. Daarmee is Delft één van de duurste gemeenten van Nederland. Nu er weer structurele ruimte is in de begroting, moeten we wat de CU betreft direct beginnen met het verlagen van de OZB en deze de komende jaren stap voor stap verlagen richting het landelijk gemiddelde.

En voorzitter, de financiële situatie in de stad is momenteel onderwerp van vervolgonderzoek. We zijn blij dat dit vervolg is gekomen. We dragen immers grote verantwoordelijkheden – en ik zeg bewust: “wij”: college, raad, ambtenaren, samen met andere partijen en andere overheden. Dat doen we voor de stad en niet voor ons eigen ego. Om onszelf te kans te geven van fouten te leren, moeten we goed begrijpen waaróm bepaalde keuzes zijn gemaakt in de grote projecten die we in de stad hebben gedaan.

Leren van fouten – dat is iets wat kinderen ook doen, en waar ze de ruimte voor moeten krijgen. In dat kader wil ik een citaat meegeven van Shimon Peres, de Israëlische staatsman, die op 28 september jongstleden overleed. Hij is altijd blijven strijden voor en blijven geloven in vrede en recht voor Israël en de Palestijnen – hoe complex en uitzichtloos de situatie in het Midden-Oosten ook is of lijkt. Dit advies gaf hij de jongeren toen hij enige jaren geleden te gast was bij Collegetour:

“Doe niet mee met die verbitterde mensen die alleen maar kritiek hebben. Heb geloof, Vertrouwen. Jullie weten dat het onbelangrijkste ding in je leven je eigen ego is. En het belangrijkste in het leven is dat je je voor een goede zaak inzet. Ik raad jullie aan, als jullie net zo lang willen leven als ik, of nog langer: Dien je medemens, Heb vertrouwen in de toekomst, Probeer positief en opbouwend te denken. En als je ziet dat anderen fouten maken, geef ze dan een kans… om zelf hun fouten te herstellen”

Dat is de samenleving waar we voor moeten staan: Dien je medemens - want iedereen telt mee. Wij willen niemand minder... Investeer – en vertrouw in de toekomst van kinderen. En geef de ander ruimte om verantwoordelijkheid te dragen én fouten te maken en te herstellen.

Voorzitter, u zit de raad voor, en u zit niet voor op de fiets. Toch is het een Bijbelse oproep om te worden als een kind. Onbevangen, vol verwondering en vertrouwen. Laten we die oproep ook in deze raadszaal voor ogen houden. Ik wens u – en ons allen hierbij Gods zegen. Hij belooft immers – en ik citeer Psalm 84 – zijn weldaden aan hen die onbevangen op weg gaan.