Een samenvatting van de beschouwingen van andere partijen is hier terug te lezen: Http://ris.delft.nl/internet/actueel_3173/item/financieel-herstel-centraal-in-beschouwingen_52694.html

Algemene beschouwingen ChristenUnie

Voorzitter, geacht college, collega raadsleden, aanwezigen op de publieke tribune, luisteraars thuis,

 “Wir schaffen das!” Zo reageerde Angela Merkel vorige week in een interview, waarin haar gevraagd werd of Duitsland de enorme toestroom van vluchtelingen aan kan. “Wir Schaffen das” – het zal ons lukken. En dat vraagt veel inspanning van haar als bondskanselier, maar ook van de samenleving en van Europa. Het roept ook weerstand op. Maar wel is duidelijk dat zij, als leider van Duitsland uitspreekt dat ze de wil, de intentie én de overtuiging heeft dat het zal lukken. Dat is politiek leiderschap.

En politiek leiderschap is nodig. Ook in deze tijd, waarin dergelijke grote mondiale vraagstukken op ons af komen. Politiek leiderschap is ook nodig in Delft, met alle uitdagingen waar we hier voor gesteld zijn – ook al zijn deze van een andere orde.

Maar, “Het zal ons lukken”… Voorzitter, dat was niet wat de ChristenUnie dacht toen we voor de zomer de kaderbrief lazen. Want nergens bleek nog uit dat Delft een uitweg zou vinden uit de financiële malaise. Ja. Gehoopt werd op helpende handen, maar uit niets bleek dat deze echt zouden komen. En nee, artikel 12 wilden we niet – en kon wellicht ook niet. Zelf door bezuinigen was evenmin een oplossing – daarmee zouden we immers essentiële voorzieningen in onze stad kwijtraken. Komt het nog goed met Delft?

Deze begroting bevat meer perspectief dan we op basis van de kaderbrief hadden verwacht.  Andere overheden zijn ons niet met geld tegemoet gekomen, maar hebben ons erop gewezen dat er geld in onze grond ligt: het Delftse deel van de tunnel – dat kunnen we activeren. Daardoor bezitten we op papier ineens een hoop meer. En dat voorkomt dat nog meer voorzieningen in de stad zouden moeten verdwijnen. We hopen dat deze activering een duurzame oplossing is, waarmee we geen onnodig beslag leggen op de toekomst. Maar, als we hiermee kunnen voorkomen dat we meer voorzieningen moeten sluiten, dan betekent dat ook veel voor de toekomst. Gaat het ons dan toch lukken? Komt het goed met Delft?

Er is nog 5 miljoen euro nodig om inkomsten en uitgaven met elkaar in balans te brengen. Het grootste deel komt uit de voorgestelde OZB verhoging, die weliswaar fors minder is dan in een artikel 12 situatie, maar die nog steeds pijn doet. De ChristenUnie wil alleen instemmen met OZB verhoging als aan de uitgavenkant al het mogelijke gedaan is. Na 70 miljoen bezuinigen in de afgelopen jaren – het versoberen van beleid en het sluiten van diverse voorzieningen - lijkt dit het geval. De ChristenUnie wil, net als het college dat deze OZB stijging tijdelijk is. Ons ontbreekt nu echter nog het zicht op de criteria om de OZB weer te verlagen. Als we wachten tot we niet alleen virtueel, maar ook reëel voldoende weerstandscapaciteit hebben, is er van OZB verlaging voorlopig nog geen sprake. De ChristenUnie wil in elk geval de kerntakendiscussie, die we nu eindelijk gaan voeren, koppelen aan de OZB tarieven. Als we minder hoeven doen, kunnen de lasten voor burgers immers weer omlaag. En zo niet, dan kunnen we veel beter uitleggen wat we doen met het geld dat we bij onze inwoners weghalen.  

De ChristenUnie heeft geen bijzondere voorliefde voor honden, maar is nog minder gecharmeerd van het collegevoorstel voor hondenbelasting. We missen de inhoudelijke onderbouwing van de noodzaak van deze specifieke belasting, die door een klein deel van onze inwoners opgebracht moet worden. Wij weten ook wel dat hondenbelasting nu eenmaal de enige extra belasting is die we mogen heffen, maar als dat het enige argument is, dan vinden we dat niet redelijk.  Bovendien creëert dit een grotere overheid: die moet registreren en handhaven. En daar zijn we geen voorstander van. In 2001 was dat precies de reden dat hondenbelasting werd afgeschaft.

Liever zou de ChristenUnie precario heffen op kabels en leidingen. Veel ons omliggende gemeenten heffen deze precario. Stedin betaalt deze en verdeelt deze belasting over alle aansluitingen in haar gebied, dus ook de Delftse. Als Delft ook precario gaat heffen leidt dit waarschijnlijk tot beperkte tariefstijgingen op energie. Maar de OZB van onze inwoners kan omlaag. En ja, de ChristenUnie weet dat het de bedoeling is dat deze precario wordt afgeschaft. Maar zolang de mogelijkheid er is én ons omliggende gemeenten daar wel gebruik van maken, zouden we onderzocht willen hebben of deze precario hier ingevoerd kan worden en daarmee de OZB stijging – die immers ook tijdelijk is, te voorkomen of fors te temperen. 

Het college wil met de Raad in debat over deze en andere voorstellen om de begroting weer in evenwicht te brengen. En dat debat zullen we zeker aangaan.

Voorzitter, zo hebben we met elkaar de afgelopen jaren al felle debatten gevoerd over de bezuinigingsvoorstellen van het college. De raad moest daarmee instemmen, zonder te kunnen overzien of die bezuinigingsplannen haalbaar waren, en zonder helemaal te kunnen overzien wat de effecten daarvan waren voor de stad. Onduidelijk was dus of het ging lukken en of het goed zou blijven gaan met Delft.

Waar dat toe kan leiden bleek voor de zomer, toen we een stevig debat voerden over de toekomst van de kinderboerderij in Tanthof. Het bezuinigingsbedrag waarmee de raad in de diverse begrotingen had ingestemd, bleek echter, door een verschuiving van overheadkosten, groter te zijn dan het budget dat überhaupt beschikbaar was. Het effect was dat er geen geld meer beschikbaar was om deze voorzieningen op enige manier te kunnen blijven ondersteunen. Ook niet als het wel zou lukken deze voorzieningen over te dragen aan de samenleving. Deze manier van omgaan met door de Raad gestelde kaders, vindt de ChristenUnie onacceptabel.

In deze begroting lezen we intussen dat het college ontdekt heeft dat een aantal bezuinigingsvoorstellen niet realistisch was. Alle bezuinigingen zijn getoetst op haalbaarheid. En als er niet meer te bezuinigen valt, wordt er ook niet verder bezuinigd. Logisch, en de ChristenUnie is het eens met deze koerswijziging. Maar waarom kon dit niet bij de kinderboerderijen?

Voor de VAK en DOK geldt iets anders: vorig jaar moesten we instemmen met een verdubbeling van de bezuiniging: van 600.000 naar 1,2 miljoen euro. Zonder dat we wisten hoe die bezuiniging van zes ton, laat staan die van 1,2 miljoen euro gehaald zou kunnen worden. De Raad gaf daarom een motie mee: kom uiterlijk in het tweede kwartaal van 2015 met een visie op het vrijetijdsaanbod, zodat de definitieve bezuiniging verwerkt kan worden in de nu voorliggende programmabegroting. Maar voorzitter, de plannen zijn er nog niet. En intussen presteert het college het om weer een aanvullende bezuiniging in te boeken op de VAK, van €300.000,- . Onbegrijpelijk.

Voorzitter – het gaat ons lukken. Dat wil dit college uitstralen, onder meer met het stuk: Perspectief: Delft in 2025. . “De begroting wordt weer sluitend. We gaan weer werken aan herstel.” Maar voorzitter, de bestuurlijke vergezichten uit dit document zijn er vooral op gericht om de BV Delft zo goed mogelijk te laten draaien in economisch opzicht. Dat is nogal eenzijdig – het stadsbestuur heeft immers niet alleen tot taak dat er zoveel mogelijk geld verdiend wordt in deze stad – hoe zinvol dat ook is. Ze heeft ook tot taak om recht te doen, de veiligheid te handhaven, mensen te laten participeren. Als we dat kunnen realiseren gaat het echt goed in Delft.

Een sluitende begroting, met voldoende weerstandscapaciteit is een middel – een belangrijk middel. Maar het is niet het einddoel! Laten we daar ons altijd bewust van zijn. Laten we er ook voor waken dat we als bestuur uitstralen: we verdienen eigenlijk een betere stad, met minder sociale huur en minder mensen die afhankelijk zijn van de overheid. Want dat is toch een beetje de toon van dit stuk. Maar ook de ambities die het college in dit stuk ten toon spreid zijn discutabel. Het terugdringen van de sociale huurvoorraad – van bijna 50 naar 30%, bijvoorbeeld. Of het realiseren van een tram én een lightrailverbinding. Als je het al zou willen, dat gaat ons niet lukken… En het is maar de vraag of het goed is voor Delft.

Eigenlijk gaat het al mis in de inleiding, waar het college stelt dat we toe moeten naar  “een krachtige rol van de gemeentelijke overheid” De ChristenUnie pleit in plaats daarvan altijd voor een dienstbare overheid. En een krachtige samenleving. Want, voorzitter, als we dát kunnen bereiken – een krachtige samenleving, en een overheid die daar dienstbaar aan is, dan gaat het goed met Delft.  Maar lukt ons dat – en hoe lukt ons dat?

• Het gaat ons lukken - als we in Delft steeds opnieuw beginnen met het onder ogen zien van de problemen en vraagstukken van deze tijd. Of dat nu sluitende verzorgingshuizen zijn of de komst van vluchtelingen, of…
• Het gaat ons lukken als we daarbij steeds opnieuw de verschillende belangen erkennen, en de emoties die daarbij optreden in de samenleving herkennen en durven benoemen.
• Het gaat ons lukken als we steeds opnieuw ontdekken welke kracht er in onze samenleving aanwezig is - bij individuen, vrijwilligersorganisaties, professionals en bedrijven.
• Het gaat ons lukken als we daarbij altijd blijven erkennen dat elk mens in onze samenleving telt. Ook mensen die buiten de boot dreigen te vallen. Of dit nu een daklozen zijn, vluchtelingen, slachtoffers van mensenhandel, ouders van jihadgangers, klanten van de voedselbank of dementerende ouderen. Want alleen als er voor iedereen ruimte is in onze samenleving, als er ruimte is voor minderheden en als er ruimte is voor verschil, dan gaat het goed met Delft.

Gelukkig merk ik in de debatten die we hebben met deze portefeuillehouders dat die intentie er is – dat het goed gaat met Delft. Dat er oog is voor de kracht van onze samenleving, en oog voor hen die er buiten dreigen te vallen. Maar dat verhaal sneeuwt vaak onder onze eigen financiële zorgen en de ambities voor Delft kennisstad.

Voorzitter – gaat het ons lukken? Met onze begroting, met onze stad – met onze samenleving? Ik begon met de woorden “Wir schaffen das!”. De vertaling: “het gaat ons lukken”, dekt de lading niet helemaal. ‘Schaffen’ betekent eigenlijk: scheppen of creëren. En scheppen of creëren wil zoveel zeggen als: iets maken uit niets, iets tot stand te brengen dat er nog niet was. Dat is een gave die wij mensen van de Schepper van hemel en aarde hebben meegekregen. Wij mogen in deze wereld veel tot stand brengen. Veel goeds, maar helaas brengen mensen ook veel slechts tot stand. Wat zucht deze wereld onder al het kwaad. En wat kunnen we uitkijken naar de Herschepping die beloofd is.

Voorzitter, in dat perspectief van een gebroken wereld, willen we als ChristenUnie meebouwen aan ‘recht en vrede’ voor die paar vierkante kilometer waar we hier als raad verantwoordelijkheid voor mogen dragen. En we bidden u als college en ons als raad Gods zegen toe, opdat het ons mag lukken om met elkaar het goede te zoeken voor deze mooie stad.