Na een ingelast fractievoorzitters overleg besloten we om 25 augustus toch bij elkaar te komen als raad om te spreken over het in de zomer ingediende initiatiefvoorstel ‘niet bouwen stadskantoor’en het bijbehorende inleidende referendumverzoek.

Het werd een avondvullend ordedebat, waarin we, op verzoek van diverse partijen, besloten om niet op die avond, maar op 22 september inhoudelijk over beide onderwerpen te praten… Er vindt immers momenteel nog een extern onderzoek plaats naar de gevolgen (kosten) van de optie om het stadskantoor niet te bouwen. De uitkomsten van dit onderzoek worden half september verwacht. Ook de ChristenUnie had voor de zomer om dit onderzoek gevraagd. Toen lag er al een vraag voor een referendum. Dat referendumverzoek werd afgewezen op advies van de referendumkamer omdat er geen raadsvoorstel voorlag waarover dit referendum zou gaan. Dit is deze zomer slim opgelost door een drietal partijen (Leefbaar Delft, Onafhankelijk Delft en de fractie Van Oort). Zij schreven een initiatiefvoorstel, dat wel ‘referendabel’ is. En aldus oordeelde ook de referendumkamer dit maal: het referendumverzoek is toelaatbaar. Aan ons als raad om ons over dat advies uit te spreken.

Die beslissing hebben we een maandje uitgesteld. Hoewel daarmee de vertraging dat een eventueel referendum op het hele spoorzoneproject heeft nog wat verder toeneemt. Dat is het risico. Pas na de uitkomsten van het onderzoek kan bezien worden of het reëel is om de stad om een dergelijke uitspraak te vragen.

De ChristenUnie is geen voorstander van raadplegende referenda. Het ondergraaft de rol van volksvertegenwoordigers, die met mandaat van de kiezer, besluiten moeten nemen. Daartoe moeten belangen, grote en kleine, worden afgewogen. De uitspraak van een referendum maakt het erg moeilijk voor partijen om ‘zonder last of ruggespraak’ te stemmen. Maar goed, in Delft is er nu eenmaal (met meerderheid van stemmen) een referendumverordening aangenomen. Feitelijk wordt er van de raad op dit moment gevraagd of we dit verzoek – conform de referendumverordening – toelaatbaar achten. Niet of we houden van referenda, niet of we het leuk vinden dat er over dit onderwerp een referendum wordt gehouden. Toch zou ik liever voorkomen dat er een referendum gehouden moet worden. Dat heeft een aantal oorzaken:

1. Het is enorm complexe materie met veel uiterst relevante, maar geheime cijfers, die raadsleden wel, maar burgers niet in mogen zien. Hoe kunnen burgers dan een afgewogen oordeel geven over deze zaak?

2. Met een eventuele uitspraak van de stad tegen de bouw van een stadskantoor zitten we als stad en als raad letterlijk en figuurlijk met een kale vlakte. Er wordt dan wel gezegd wat men niet wil, maar niet wat men wel wil. Liever bespreek ik in september - als de uitkomsten van het onderzoek naar ‘niet bouwen’ er zijn - wat de mogelijkheden zijn. Als uit dat onderzoek blijkt dat het wel een optie is om niet te bouwen, dan zullen we daar een stevig debat over voeren met het college. Daar moeten we als raad dan ook zelf de verantwoordelijkheid in nemen. Deze moeten we niet willen afwentelen op de burgers.

3. Als in september blijkt dat niet-bouwen geen optie is, omdat dit de draagkracht van de gemeente ver te boven gaat; dan is het misleidend de stad te vragen zich uit te spreken voor of tegen. Tegen is dan immers geen reële optie.

Eerst wachten we de uitkomsten van het externe onderzoek af. Dan kijken we welke stappen er gezet moeten worden. En of we het toelaatbaar achten dat er over dit onderwerp een referendum gehouden wordt op basis van onze eigen referendumverordening.

We hebben het 25 augustus dus niet inhoudelijk over het initiatiefvoorstel en het referendum gehad. Wellicht vraagt u zich af ‘waarover praatten zij…. ‘ Het werd een debat over procedures, over personen, over fatsoen en mores. Over excuses die niet gegeven werden. Een intensieve avond. Zonder winnaars. Zelfs de stad niet.

We wachten september af. Ik hoop dat we dan als raadsleden laten zien dat we het vertrouwen van de burgers waard zijn en onze verantwoordelijkheid durven nemen.

Joëlle Gooijer